მეფეო! რომ ჩამოვთვალოთ საეკლესიო და ღვთაებრივ გადმოცემათა და განგებულებათა ყველა ის დარღვევა, რომლებიც ლათინთა მიერ არის ჩადენილი, მაშინ ჩვენი საუბარი გაგრძელდება და შენს სამეფო სმენას გადაღლის. ეს რომ თავიდან ავიცილოთ აღარ მოვიყვან ჩვენი წმინდა პატრიარქებისა და მღვდელმთავრების ნაწერებს მათ წინააღმდეგ, სადაც ისინი ამხელენ მათ; არამედ მოკლედ მოგწერთ შემდეგს. მათ, მეფეო, ცვლილებისა და დამახინჯების გარეშე არ დაუტოვებიათ სარწმუნოების უმთავრესი დოგმატები. ამიტომაც არა მხოლოდ განვარდებიან ქრისტეს სხეულის სიმშვენიერიდან, არამედ გადაეცემიან სატანას. მთელი სახარებისეული სწავლების ბეჭდად მოციქული იმდენად გალატელებს როდი მიმართავს, რომლებიც მხოლოდ ერთ პუნქტში ასწავლიდნენ სხვაგვარად, არამედ იტალიელებს, რომლებმაც თითქმის დაამახინჯეს სახარებისეული, სამოციქულო, კანონიკური და წმინდა მამათა მიერი გარდმოცემა: „დაღათუ ჩუენ, გინა ანგელოზი ზეცით გახარებდეს თქუენ გარეშე მისსა, რომელი იგი გახარეთ თქუენ, შეჩვენებულ იყავნ!“ (გალ. 1,8-9). ასევე მეექვსე მსოფლიო წმინდა კრება თავის I კანონში ამბობს: „ხოლო უკუეთუ ვინმე ყოველთაგანი არა პირველთქმულთა ამათ კეთილად მსახურებისა სჯულთა შეიტკბობს და შეუდგეს და ესრეთ აღიარებდეს და ქადაგებდეს, არამედ წინაუკმო გარდაქცევასა ამათსა ხელყოფდეს, იყავნ

                        წმიდა მარკოზ ეფესელი († 1447 )

       “ჩვენ ლათინები ჩამოვიშორეთ არა რომელიმე სხვა მიზეზით, არამედ იმიტომ, რომ ერეტიკოსები არიან. ამიტომაც სრულიად არასწორი იქნება მათთან გაერთიანება. ლათინები არიან არა მხოლოდ განხეთქილების შემომტანნი, არამედ – ერეტიკოსებიც. ამაზე ეკლესია იმიტომ დუმდა, რომ მათი მოდგმა ჩვენზე ბევრად მეტი და ძლიერია.” “თუკი ლათინებმა გეზს სრულიად გადაუხვიეს სულიწმიდის საკითხში, რომლის გმობა ყველაზე დიდი საშიშროებაა, ე.ი. ცხადია, ისინი ერეტიკოსები არიან და ჩვენ მათ მოვიკვეთთ, როგორც ერეტიკოსებს.” “ასე რომ, ძმანო, გაექეცით ლათინთა სიახლეებს – მათ შემომტანებსა და დამამკვიდრებელთ და ერთმანეთთან სიყვარულით დაკავშირებულებმა თავი მოიყარეთ ჩვენს ერთიან სათავეში – ქრისტეში” (Ахрим. Амвросий(Погодин). Святой Марк Ефесскийи Флорентийская Уния. М. 1994. стр. 333,355)

ჰუმანიზმი მუდმივ კონფლიქტშია ქრისტიანობასთან. ჰუმანისტებს ჰყავთ თავისი გმირები, მოღვაწეები და მოწამეები. ხშირად მოწყალების საქმეები, რომლებსაც ადამიენები ჰუმანისტური მისწრაფებების გამო ასრულებენ, შეიძლება ქრისტიანული ზნეობის ტოლფასი მოგვეჩვენოს, მაგრამ ეს მხოლოდ გარეგნული მსგავსებაა. უფრო ღრმად თუ ჩავიხედავთ, დავინახავთ არა მხოლოდ სხვაობას, არამედ წინააღმდეგობასაც. ჰუმანისტი თავს შეიძლება ქრისტიანად თვლიდეს. ის შეიძლება მონაზვნობას ეკუთვნოდეს ან საეკლესიო წოდება ჰქონდეს. ის შეიძლება გულწრფელად ემსახურებოდეს თავის იდეას და თავდადებით აკეთებდეს სიკეთეს. მაგრამ ჰუმანიზმი მაინც ის რელიგიაა, რომელსაც ღმერთი არ სჭირდება. დედა ტერეზა, ისევე როგორც ბუდა, ჰუმანისტია. მათი პრაქტიკული სოტეოროლოგიაა ადამიანის დახსნა ტანჯვისგან. აქ ქრება იდეა, რომ ადამიანი მარადიული ცხოვრებისათვის არის შექმნილი და რომ მარადიული ცხოვრება მისი მიწიერი არსებობის მიზანია. აქ დროებითის წინაშე ფერმკრთალდება მარადისობა.

ბუდა აგნოსტიკოსი და ათეისტია. დედა ტერეზა მორწმუნე კათოლიკეა, მაგრამ ღმერთი მისთვის ადამიანის ცნებასთან არის შერწყმული. უფრო მეტიც ღმერთი ადამიანად ტრანსფორმირდება და ამიტომ მისი რწმენა ადამიანის გაღმერთება, ადამიანის, როგორც უზენაესი ფენომენის თაყვანისცემაა. სწორედ ამას ქადაგებდა ტეიარ დე შარდენი, იეზუიტი მღვდელი. სახიფათოა, რომ თავად დედა ტერეზამ სულიერად ჩამოყალიბება დაიწყო იეზუიტების გავლენითა და აღზრდით და სიცოცხლის ბოლომდე მათ მადლიერებით იხსენებდა.